Deporte i moveshon

Kasi 19% di adulto ta inaktivo

Na 2017, 19% di hende di 18 aña òf mas tabata inaktivo: 13% di hende hòmber i 23% di hende muhé. Inaktivo kier men ku den e siman promé ku e entrevista, niun dia e persona no a hasi aktividat físiko òf ehersisio di forsa, kana, kore baiskel òf hasi deporte sikiera 10 minüt sin stòp.

Diferente estudio ta mustra riba e benefisionan di moveshon físiko regular. Aktividat físiko di intensidat moderá mes tin bon efekto riba salú, basta bo hasié regular. Ademas, aktividat físiko intensivo tin bon efekto riba kondishon di kurason i pulmon.

Kasi 31% di adulto ta hasi deporte

Na 2017, 31% di hende di 18 aña òf mas a hasi deporte 10 minüt òf mas sin stòp, maske ta un biaha pa siman: 38% di hende hòmber i 25% di hende muhé. Bintidos porshento (22%) di adulto ta hasi ehersisio di forsa riba 1 òf mas dia pa siman: 29% di hende hòmber i 17% di hende muhé.

Mas ku 40% di adulto ta hasi trabou sintá

Kuarenta porshento (40%) di poblashon di 18 aña òf mas ta hasi trabou sintá: 39% di hende hòmber i 41% di hende muhé.

Gráfiko: porsentahe di adulto inaktivo na 2017

Fuente: Enkuesta Nashonal di Salú 2017

Hende muhé ta inaktivo ku mas frekuensia kompará ku hende hòmber 

Den tur e gruponan di edat adulto, e porsentahe di hende muhé inaktivo ta mas grandi ku di hende hòmber inaktivo. Inaktivo ta nifiká ku niun dia den e siman promé ku e entrevista e persona no a hasi aktividat físiko òf ehersisio di forsa, ni kana, kore baiskel òf hasi deporte sikiera 10 minüt sin stòp. E diferensia di mas grandi entre e porsentahenan di hende hòmber i hende muhé ta den e grupo di edat di 18 te ku 24 aña. Inaktividat ta mas frekuente den e grupo di 65+.

Gráfiko: porsentahe di adulto ku ta inaktivo, pa kada sekso i grupo di edat, na 2017

Fuente: Enkuesta Nashonal di Salú 2017

Hende hòmber ta hasi deporte i entrenamentu di forsa ku mas frekuensia kompará ku hende muhé 

Den tur grupo di edat, e porsentahe di hende hòmber ku ta hasi deporte i entrenamentu di forsa ta mas haltu ku di hende muhé. Den e kaso akí, hasi deporte ta nifiká ku e persona a hasi deporte i/òf entrenamentu di forsa durante 10 minüt sin stòp, maske ta un biaha pa siman. E diferensianan di mas grandi entre e porsentahenan di hende hòmber i hende muhé ku ta hasi deporte ta den e grupo di edat di 18 te ku 24 aña, i pa loke ta trata entrenamentu di forsa, den e grupo di 25 te ku 44 aña. Mas haltu edat di e grupo ta, mas abou e porsentahe di adulto ta ku ta hasi deporte i entrenamentu di forsa.

Gráfiko: Porsentahe di adulto ku ta hasi deporte maske ta un biaha pa siman, durante maske ta 10 minüt sin stòp, pa kada sekso i grupo di edat, 2017

Fuente: Enkuesta Nashonal di Salú 2017

Gráfiko: porsentahe di adulto ku ta hasi entrenamentu di forsa 1 òf mas dia pa siman, pa kada sekso i grupo di edat, na 2017

Fuente: Enkuesta Nashonal di Salú 2017

Hende muhé di 25 te ku 44 aña ta esnan ku mas ta hasi trabou sintá

E grupo di edat kaminda hende hòmber ta hasi mas tantu trabou sintá i e diferensia entre nan i hende muhé ta mas grandi ta e grupo di 18 te ku 24 aña. E grupo di edat kaminda hende muhé ta hasi mas trabou sintá i e diferensia entre nan i hende hòmber ta mas grandi ta e grupo di 25 te ku 44 aña. Hende muhé den e grupo di edat di 25 te ku 44 aña ta esnan ku mas ta hasi trabou sintá.

Gráfiko: porsentahe di adulto ku ta hasi trabou sintá, pa kada sekso i grupo di edat, na 2017

Fuente: Enkuesta Nashonal di Salú 2017

Hende ku e nivel di enseñansa di mas haltu ta hasi mas deporte i entrenamentu di forsa 

Segun ku e nivel di enseñansa bira mas haltu, e porsentahe di hende ku ta hasi deporte i entrenamentu di forsa i ku ta hasi trabou sedentario (sintá) ta bira mas tantu, i e porsentahenan akí ta mas haltu ku tur den e grupo ku e nivel di enseñansa di mas haltu. Di otro banda, segun ku e nivel di enseñansa ta subi tin kada bes ménos hende inaktivo (esta, hende ku niun dia den e siman promé ku e entrevista no a hasi aktividat físiko, entrenamentu di forsa, kana, kore baiskel òf hasi deporte sikiera 10 minüt sin stòp) i e porsentahe ta mas chikitu ku tur den e grupo ku e nivel di enseñansa di mas haltu. Den e resultadonan akí, no a tene kuenta ku diferensia di edat i sekso den e nivelnan di enseñansa.

Esnan ku mas ta hasi deporte i entrenamentu di forsa ta e grupo ku e nivel di enseñansa di mas haltu, i esnan ku ménos ta praktiká esakinan ta e grupo ku e nivel di enseñansa di mas abou. Trabou sintá tambe ta mas frekuente ku tur serka e grupo ku e nivel di enseñansa di mas haltu. Inaktividat ta mas frekuente ku tur den e grupo ku e nivel di enseñansa di mas abou i ménos frekuente ku tur den e grupo ku e nivel di enseñansa di mas haltu. Den e resultadonan akí, no a tene kuenta ku diferensia di edat i sekso den e nivelnan di enseñansa.

Gráfiko: porsentahe di adulto ku ta inaktivo, ku ta hasi deporte, ku ta hasi entrenamentu di forsa i ku ta hasi trabou sintá, pa kada nivel di enseñansa, na 2017

Fuente: Enkuesta Nashonal di Salú 2017

Hende ku tin difikultat pa kubri nan gastunan ku e entrada di famia ta move ménos

Ora nos wak e relashon entre e poblashon su kapasidat pa kubri nan gastunan ku entrada di famia i kuantu nan ta move i hasi deporte, nos ta mira e mesun patronchi ku serka nivel di enseñansa: Hende ku no tin niun difikultat pa kubri gastu ta ménos inaktivo, ta hasi deporte òf entrenamentu di forsa ku mas frekuensia i ta hasi trabou sintá ku mas frekuensia kompará ku hende ku tin mas difikultat pa kubri nan gastunan.

Un di kada 10 mucha di skol ta kumpli ku e norma di WHO tokante moveshon

Di tur mucha di skol di 12 te ku 17 aña, ta 12% ta kumpli ku e norma rekomendá pa WHO tokante moveshon: 15% di mucha hòmber i 9% di mucha muhé. Nan a move 60 minüt òf mas tur dia den e 7 dianan promé ku e entrevista. (WHO)

Mas mucha muhé inaktivo, kompará ku mucha hòmber

Na tur, 32% di mucha di skol ta inaktivo; den e 7 dianan promé ku e entrevista, nan a hasi ménos ku 60 minüt di moveshon físiko. Mucha muhé ta inaktivo mas tantu ku mucha hòmber (36% vs. 28%). Un di kada sinku mucha di skol (21%) ta bisa ku e no a partisipá na e lèsnan di formashon físiko den e aña di skol koriente (2015). Mitar di e muchanan di skol (51%) no ta bai skol òf kas bèk na pia òf riba baiskel. Di otro banda, mas ku 62% di e muchanan di skol ta bisa ku nan ta pasa tres ora pa dia òf mas hasiendo aktividat sintá, manera wak televishon, hunga wega di kòmpiuter, papia ku amigu òf hasi tarea di skol, ora nan no ta na skol riba un dia normal.

Gráfiko: moveshon físiko serka mucha di skol, pa kada sekso na 2015

Fuente: Global School-based Student Health Survey Curaçao 2015

Mas ku 40% di e muchanan di skol di 18+ no ta partisipá den lès di formashon físiko (gym)

Bintiun porshento (21%) di tur mucha di skol di 12 te ku 17 aña den enseñansa sekundario i e promé 2 klasnan di SBO a bisa ku den e aña di skol koriente nan no a partisipá na niun lès di formashon físiko. Esaki ta subi ku edat.

Gráfiko: mucha di skol ku no a partisipá na niun lès di formashon físiko, pa kada edat, na 2015

Fuente: Global School-based Student Health Survey Curaçao 2015

Diferensia den nivel di enseñansa serka persona ku komportashon sedentario 

Kasi setenta porshento di alumno di HAVO/VWO i SBO a bisa ku nan ta dediká tres ora òf mas pa dia na aktividat sintá, manera wak televishon, hunga wega elektróniko, papia ku amigu òf traha tarea di skol, riba un dia típiko ora nan no ta na skol.

E alumnonan di SBO ta esnan ku mas tantu a keda sin haña niun lès di edukashon físiko den e aña di skol koriente (69%). E alumnonan di HAVO i VWO ta esnan ku ménos ta bai skol òf bai kas bèk na pia òf riba baiskel (69%).

Gráfiko: Ehersisio serka alumno, pa kada nivel di enseñansa, 2015


Fuente: Global School-based Student Health Survey Curaçao 2015

Data disponibel


Hustifikashon

Inaktivo: no ta hasi aktividat físiko ni entrenamentu di forsa, i no ta kana, kore baiskel ni hasi deporte durante 10 minüt sin stòp ni un dia pa siman.

Norma di WHO tokante moveshon: hasi aktividat físiko maske ta 60 minüt tur dia. A fiha e norma akí pa mucha di 5 te ku 17 aña.

ENS Kòrsou: Enkuesta Nashonal di Salú (ENS) ta un enkuesta representativo di e poblashon adulto di 18 aña p’ariba ku ta biba riba nan mes. Meta di ENS ta di duna un bista aktualisá di situashon di salú i estilo di bida di poblashon adulto na Kòrsou, i tokante kon nan ta usa e servisionan di kuido. For di 2013, Volksgezondheid Instituut Curaçao (VIC) ta tene un ENS kada kuater aña.

GSHS Curaçao 2015: Global School-based Student Health Survey (GSHS) ta un enkuesta di salú bou di mucha di skol di 12 te ku 17 aña. E ta forma parti di e investigashon GSHS internashonal, di Organisashon Internashonal di Salú (WHO). Meta di GSHS ta di haña un bista aktualisá di komportashon di mucha di skol na Kòrsou ku por afektá nan salú, i tambe tokante nan bienestar. Na Kòrsou, a tene e enkuesta pa di promé bes na 2015.

Gezondheidsmonitor (2012). Geraadpleegd via https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2013/37/uitkomsten-gezondheidsmonitor-2012.

Verstraeten S. (2016). The Curacao Global School-based Student Health survey (GSHS) Study 2015. Volksgezondheid Instituut Curaçao, Willemstad.

Verstraeten S., Jansen I., Pin R. & Brouwer W. (2013). De nationale gezondheidsenquête Curaçao 2013: methodologie en belangrijkste resultaten. Volksgezondheid Instituut Curaçao, Willemstad.

Verstraeten S., Griffith - Lendering, M.F.H, & Pin R. (2017). De nationale gezondheidsenquête Curaçao 2017: de belangrijkste resultaten, methode en tabellen, Volksgezondheid Instituut Curaçao, Willemstad.

World Health Organization (2017). Geraadpleegd via http://www.who.int/gho/en/

World Health Organization (2017). Recommended levels of physical activity for children aged 5 - 17 years. Geraadpleegd via http://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_young_people/en/