Dikkedarmkanker

Dikkedarmkanker is de tweede meest voorkomende kankersoort onder mannen en vrouwen in Curaçao 

Dikkedarmkanker is, na prostaatkanker bij mannen en borstkanker bij vrouwen, de meest voorkomende kanker onder mannen en vrouwen. Tussen 2009 en 2011 zijn er 94 mannen (gemiddeld 31 per jaar) en 84 vrouwen (gemiddeld 28 per jaar) met dikkedarmkanker gediagnosticeerd. Mannen hebben meer kans om dikkedarmkanker te krijgen dan vrouwen: het aantal nieuwe diagnosen in deze periode bedroeg 45.3 per 100.000 onder mannen en 26.1 per 100.000 onder vrouwen. Onder personen jonger dan 45 jaar komt dikkedarmkanker vrijwel niet voor.

Figuur: jaarlijkse incidentie dikkedarmkanker per 100.000 personen naar leeftijd en geslacht, 2009 – 2011

Bron: Kankerregistratie Analytisch Diagnostisch Centrum N.V., ICD10-code C18

Factoren die van invloed zijn op het ontstaan van dikkedarmkanker zijn in te delen in persoonsfactoren en leefstijlfactoren. De belangrijkste persoonsgebonden factoren zijn overgewicht en genetische factoren. Zo blijkt dat 10 – 20% van alle darmtumoren erfelijk zijn. De belangrijkste leefstijlfactoren zijn voeding, lichamelijke activiteit en alcoholgebruik. Leefstijlfactoren verklaren naar schatting 20-45% van alle darmkankergevallen in de wereld (WCRF, AICR, 2009-2011; Volksgezondheidenzorg.info 2019).

Kwart van de volwassen Curaçaoënaars is getest op bloed in ontlasting

In 2017 is 25% van de volwassenen in Curaçao getest op bloed in de ontlasting in de 2 jaar voor het interview. Naarmate de leeftijd vordert, neemt het aantal volwassenen dat getest is op bloed in de ontlasting sterk toe. Van de leeftijdsgroep 18-24 jaar is 12% getest op bloed in de ontlasting; van de leeftijdsgroep 65 jaar en ouder is dit 30%.

Bloed in de ontlasting kan te maken hebben met dikkedarmkanker. Indien er bloed in de ontlasting wordt gevonden, is er vervolgonderzoek nodig. Vervolgonderzoek bestaat uit een inwendig kijkonderzoek (coloscopie), waarbij de binnenkant van de dikke darm wordt onderzocht. Met een kleine camera wordt onderzocht of er poliepen in de darm zitten. Poliepen kunnen onrustige cellen bevatten en op den duur uitgroeien tot een kwaadaardige tumor: dikkedarmkanker.

Figuur: percentage volwassenen dat in de afgelopen 2 jaar getest is op bloed in de ontlasting, naar geslacht en leeftijd, 2017

Bron: Nationale Gezondheidsenquête 2017

Driekwart van volwassenen die getest is op bloed in ontlasting heeft een colonoscopie gehad

Van de volwassenen die in de afgelopen 2 jaar getest is op bloed in de ontlasting, heeft 74% in het afgelopen jaar een colonoscopie gehad. Naarmate de leeftijd vordert, neemt het aantal volwassenen dat een colonoscopie heeft gehad ook toe.

Jaarlijks overlijden gemiddeld 23 personen aan dikkedarmkanker

Tussen 2005 en 2007 zijn 117 personen overleden aan dikkedarmkanker, dus gemiddeld 39 gevallen per jaar. Dit komt overeen met 21 per 100.000 personen. Mannen hadden in diezelfde periode meer kans om te sterven aan dikkedarmkanker (24 per 100,000 mannen) dan vrouwen (18 per 100.000 vrouwen). De sterfte aan dikkedarmkanker per 100.000 personen is sinds de jaren ’80 vrijwel gelijk gebleven.

Figuur: sterfte dikkedarmkanker per 100.000 personen (periode 1980 – 2007)

Bron: Paho en WHO mortality database, ICD10-code C18-21.

Beschikbare data


Verantwoording

Dikkedarmkanker: Kwaadaardige tumoren in de darm komen voor in het colon of in het rectum (endeldarm). Kwaadaardige tumoren van de dunne darm zijn zeer zeldzaam en blijven hier buiten beschouwing. Dikkedarmkanker ontwikkelt zich bijna altijd uit een darmpoliep. Een poliep (adenoom) is een uitstulping of een verdikking van het slijmvlies dat de binnenkant van de darm bekleedt. Poliepen zijn goedaardige gezwellen, maar sommige kunnen uitgroeien tot kwaadaardige tumoren (kanker) (Volksgezondheidenzorg.info, 2020).

Doodsoorzakenstatistiek: Gegevens omtrent de doodsoorzaken in Curaçao zijn gebaseerd op doodsoorzaakverklaringen van artsen, lijkschouwers of specialisten. Doodsoorzaken krijgen codes toegewezen die afkomstig zijn uit een internationaal toegepaste codelijst, de zogenaamde International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD) van de World Health Organisation (WHO). Vanaf 1996 wordt gewerkt met de tiende revisie van de ICD (ICD-10, WHO).

Kankerregistratie: De afdeling pathologie van het Analytisch Diagnostisch Centrum beschikt over een database met gegevens over de incidentie en prevalentie van alle gevallen van kanker in Curaçao. Deze database bevat informatie over alle maligne (kwaadaardige) tumoren die in Curaçao zijn vastgesteld.

PAHO (2019). Sterftecijfers. Dataset verkrijgbaar via PAHO mortality database: https://hiss.paho.org/pahosys/grp.php.

Volksgezondheidenzorg.info (2019). Geraadpleegd via https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/dikkedarmkanker/cijfers-context/huidige-situatie#definitie--node-wat-dikkedarmkanker

RIVM: Bilthoven, 2 december 2019.

WCRF/AICR (2009). Food, Nutrition, and Physical activity: a global perspective. Policy Report. World Cancer Research Fund. AICR, American Institute for Cancer ResearchPolicy and Action for Cancer Prevention, Washington.

WCRF/AICR (2011). Colorectal Cancer 2011 Report; Food Nutrition, Physical Activity, and the Prevention of Colorectal Cancer. Washington DC: World Cancer Research Fund. AICR, American Institute for Cancer Research.