Enfermedat di pulmon, manera bronkítis króniko/enfermedat opstruktivo króniko di pulmon (COPD/ enfisema). Ta papia di COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease, esta, ‘enfermedat opstruktivo króniko di pulmon’) ora e vianan respiratorio bira smal (konstrikshon) na un manera króniko i/òf e tehido elástiko di pulmon sufri daño. E konstrikshon di e vianan respiratorio ta permanente i kasi no por hancha nan bèk. COPD ta inkluí bronkítis króniko, konstrikshon króniko di e vianan respiratorio chikitu i enfisema. Algun di e kehonan prinsipal di hende ku COPD ta tosamentu króniko, tosa saka sleim, i rosea kòrtiku (króniko). E kehonan por bira mas grave ora e persona hañ’é eksponí na, por ehèmpel, huma di tabako, dam i gas, holó di kushinamentu, dam di kloro, airu friu i kambio di temperatura (Volksgezondheidinfo, 2017).

ENS Kòrsou: Enkuesta Nashonal di Salú (ENS) ta un enkuesta representativo di e poblashon adulto di 18 aña p’ariba ku ta biba riba nan mes. Meta di ENS ta di duna un bista aktualisá di situashon di salú i estilo di bida di poblashon adulto na Kòrsou, i tokante kon nan ta usa e servisionan di kuido. For di 2013, Volksgezondheid Instituut Curaçao (VIC) ta tene un ENS kada kuater aña.

Statistik di kousa di morto: E datonan di kousa di morto na Kòrsou ta basá riba deklarashon di kousa di morto ku dòkter, médiko forense òf spesialista ta saka. Ta kodifiká e kousanan di morto a base di un lista di kódigo ku ta ser usá internashonalmente, e asina yamá International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD) di Organisashon Internashonal di Salú (WHO). For di 1996, a bin ta traha ku e di 10 revishon di ICD (ICD-10, WHO).

PAHO (2018). Sterftecijfers Curaçao 2001-2007. Dataset disponibel via PAHO mortality database:  https://hiss.paho.org/pahosys/grp.php

Verstraeten S., Jansen I., Pin R. & Brouwer W. (2013). De nationale gezondheidsenquête Curaçao 2013: methodologie en belangrijkste resultaten. Volksgezondheid Instituut Curaçao, Willemstad.

Verstraeten S., Griffith- Lendering, M.F.H, & Pin R. (2017). De nationale gezondheidsenquête Curaçao 2017: de belangrijkste resultaten, methode en tabellen, Volksgezondheid Instituut Curaçao, Willemstad.

Volksgezondheidenzorg.info (2017). Konsultá via   https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/copd/cijfers-context/huidige-situatie#definities, RIVM: Bilthoven, 7 januari 2018.