Suisidio

Na e otro paisnan di Karibe, mucha di skol ta pensa mas riba suisidio na komparashon ku mucha di skol na Kòrsou 

Di tur e 17 pais- i islanan di Karibe, Kòrsou tin e porsentahe mas abou di tantu mucha hòmber komo mucha muhé di skol di 13 pa 15 aña ku a pensa seriamente riba suisidio den e 12 lunanan promé ku e entrevista.

Gráfiko: porsentahe di mucha di skol di 13 pa 15 aña ku a pensa seriamente riba suisidio den e 12 lunanan promé ku e entrevista (datonan di mas resien ku ta disponibel pa kada pais, periodo di 2007–2015)

Fuente: WHO GSHS database

E kantidat di persona ku ta muri na Kòrsou komo konsekuensia di suisidio ta mas abou ku e promedio di Karibe

Si tuma Karibe den su totalidat, e kantidat di hende ku ta muri komo konsekuensia di suisidio na Kòrsou ta mas abou ku promedio. E sifra di mortalidat promedio den Karibe ta 7,0 pa kada 100.000 persona. Na 2007, e sifra di mortalidat na Kòrsou tabata 1,6 pa kada 100.000 persona. Antigua i Barbuda tabatin e sifra di mortalidat di mas abou pa kada 100.000 persona: 1,1, i Guyana tabatin esun di mas haltu: 27,7.

Gráfiko: morto komo konsekuensia di suisidio den Karibe, standarisá pa edat, (datonan di mas resien ku ta disponibel pa kada pais; periodo 2007–2014)

Fuente: PAHO mortality database, ICD10-code X60 - 84

Data disponibel


Hustifikashon

Suisidio (zelf toegebracht letsel): Generalmente ta usa e ekspreshon hulandes ‘zelf toegebracht letsel’ kolektivamente pa tur tipo di leshon ku ta resultado di komportashon suisida (suisidio). Esei ta inkluí:

  • suisidio: mata bo kurpa deliberadamente;
  • intento di suisidio: un intento intenshonal di mata kurpa;
  • parasuisidio: e sirkunstansianan ta duna motibu pa pensa ku ta trata di un intento di suisidio, aunke no tin sigur ku efektivamente e persona kier a mata su kurpa;
  • outomutilashon: hasi daño na bo kurpa regularmente sin ta deseá di mata bo kurpa.

Hopi bes, suisidio ta konsekuensia di un trastorno mental

Den mayoria di kaso, komportashon ku ta hiba na suisidio no ta algu aislá. Hopi bes e tin di aber ku un trastorno mental (manera depreshon òf un trastorno di personalidat di e tipo ‘borderline’). (Volksgezondheidenzorg.info, 2020)

GSHS Curaçao 2015: Global School-based Student Health Survey (GSHS) ta un enkuesta di salú bou di mucha di skol di 12 te ku 17 aña. E ta forma parti di e investigashon GSHS internashonal, di Organisashon Internashonal di Salú (WHO). Meta di GSHS ta di haña un bista aktualisá di komportashon di mucha di skol na Kòrsou ku por afektá nan salú, i tambe tokante nan bienestar. Na Kòrsou, a tene e enkuesta pa di promé bes na 2015.

Statistik di kousa di morto: E datonan di kousa di morto na Kòrsou ta basá riba deklarashon di kousa di morto ku dòkter, médiko forense òf spesialista ta saka. Ta kodifiká e kousanan di morto a base di un lista di kódigo ku ta ser usá internashonalmente, e asina yamá International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD) di Organisashon Internashonal di Salú (WHO). For di 1996, a bin ta traha ku e di 10 revishon di ICD (ICD-10, WHO).

PAHO (2020). Sterftecijfers. Dataset verkrijgbaar via PAHO mortality database: https://hiss.paho.org/pahosys/grp.php.

Verstraeten S. (2016). The Curaçao Global School-based Student Health Survey (GSHS) Study 2015. Volksgezondheid Instituut Curaçao, Willemstad.

Volksgezondheidenzorg.info (2020). Geraadpleegd via https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/letsels/cijfers-context/seh-bezoeken#definitie--node-zelftoegebracht-letsel

 RIVM: Bilthoven, 2 december 2020.

Wunderlich, U., Bronisch, T., Wittchen, H.U., Carter, R. (2001). Gender differences in adolescents and young adults with suicidal behaviour. Acta Psychiatric Scand, 104, 332 – 339.

WHO. Fact sheets for the global school-based student health survey. Geraadpleegd via https://www.who.int/ncds/surveillance/gshs/factsheets/en/. Curaçao, 10 januari 2020.